KOLONOSKOPİ

Kolonoskopi, ucunda kamera olan, fleksibl bir tüp ile anüsten geçilerek tüm kolonların (kalın barsakların) incelenmesidir. Kolonoskop, yumuşak biçimde rektumdan geçirilerek kalın barsaklar ile ince barsakların birleşme yerine (çekum) kadar ilerletilir. Buradan ince baroklara da (ileum) geçilerek ince barsakların son bölümü (terminal ileum) incelenir, çünkü bu bölge bir çok hastalığın yerleştiği yerdir. Kolonoskopi kalın bardağın bir çok hastalığın tanısını koymakta son derece yararlıdır ve gerek baryumlu grafiden gerekse bilgisayarlı tomografi/MR’dan daha duyarlıdır.

KOLONOSKOPİ NEDEN YAPILIR?

Kolonoskopi yapılmasının bir kaç nedeni vardır.

• Karın ağrısı, idare (ishal), konstipasyon (kabızlık) nedenlerinin araştırılması,
• Kolon poliplerinin teşhisi (polipler kolonoskopi sırasında kolayca saptanır ve ortadan kaldırılabilir, böylece kolon kanseri riski belirgin biçimde azaltılır),
• Rektal kanama, dışkılama alışkanlığında değişme, kilo kaybı, karın ağrısı gibi kolon kanseri kuşkusunu doğuran durumlar,
• İnflamatuvar barsak hastalığının teşhisinde

KOLONOSKOPİK GÖRÜNTÜLEME

Genel kural olarak endoskopun kalitesi ne kadar yüksek olursa kolonoskopiden o kadar iyi ve doğru sonuç alınır. İşlem sırasında, genellikle görülmesi zor olan, 1 cmden küçük lezyonlar tetkik edilmektedir. Kliniğimizde yüksek standartlı, BLI ve LCI görüntüleme özelliği olan, modern endoskopi cihazları kullanılmaktadır.

KOLONOSKOPİ HAZIRLIĞI

Kaliteli bir kolonoskopik muayene için barsaklarının tamamen temizlemesi gereklidir. İşlemden önceki gün akşamı (ve gerekirse işlem sabahı erken saatlerde) laksatif kullanmalısınız. Kolonoskopi işleminden önce kesmeniz gereken aspirin, demir, insülin vb ilaçlar hakkında doktorunuz sizi bilgilendirecektir.

KOLONOSKOPİ ÖNCESİNDE YEME-İÇME NASIL OLMALI

İşlem öncesi bir kaç gün az lifli gıda alınmalı (yağsız et, balık, peynir, yumurta, makarna, pilav.) Bol lifli gıdalar (meyve, sebze, bakliyat, kepekli gıdalar) mümkün olduğunca az yenmeli. İşlem öncesi gün öğle ve akşam yemeği tanesiz, sulu gıda şeklinde olmalı. Et suyu, tavuk suyu çorbaları, sütsüz çay-kahve, elma-vişne suyu içilebilir.
Doktorunuz ve endoskopi hemşireniz temizliği nasıl yapacağınız hakkında ayrıntılı bilgi verecektir.

KOLONOSKOPİ İŞLEMİ NASIL YAPILIR?

İşlem sırasında kolonoskopu hissetmeyecek biçimde hafif sedasyon uygulanır. Bu sedasyon hali ameliyatlarda yapılan narkoz gibi hastayı tamamen uyutmak şeklinde değil, işlemin bitiminde hemen uyanacağınız şekilde ayarlanmaktadır.

Kolonoskopi sırasında hastanın rahatsızlık duyup duymadığı sürekli gözlenir. Aynı zamanda hastanın kalp ritmi, tansiyonu, nabzı, solunumu, kan oksijen durumu sürekli takip edilir. İşlem sonrası hastanın rahatsız olmaması için barsaklara verilen gaz geri alınarak işlem tamamlanır.

KOLONOSKOPİ İLE HANGİ HASTALIKLAR SAPTANIR?

Kolonoskopi sırasında saptanan en sık hastalıklar şunlardır:

• Divertiküller
• İnflamatuvar barsak hastalıkları (ülseratif kolit, Crohn hastalığı, mikroskobik kolit, E koli ve camphylobacter diaresi)
• Polipler
• Kanser

DİVERTİKÜLLER

Genellikle yaşlı insanlarda görülür. Kolon duvarında küçük keseciklerin oluşmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Daha çok sol kolonda görülür. Genellikle aileseldir. Belirtileri: karın ağrısı, dışkılama alışkanlığında değişme (kabızlık veya ishal veya her ikisi birden), rektal kanama, ateş ve ağrıyla birlikte enfeksiyon tablosu.

KOLON POLİPLERİ

Polipler kolon duvarından kaynaklanan küçük kabarıklıklardır. Tedavi edilmemeleri durumunda bazıları kansere dönüşebilir. Ancak bir çok türü vardır:

• Sesil (sapsız) ve saplı polip
• Saplı polip mantar şeklinde, mukozaya kısa ya da uzun sapla bağlantılıdır. Kolonoskopi sırasında kolaylıkla rezeke edilebilirler (kesilerek ortadan kaldırılabilirler.) Seçil polip ise, zemindeki mukozadan çok kabarık olmayan, saplı olmayan poliplerdir. Bu tür poliplerin saptanması ve kesilmesi daha zordur.
• Çoğu polisler küçüktür ve kanserleşmezler. Kanserleşmeyen en sık görülen polip tipi hiperplastik poliplerdir. Daha önemli olan tip adenomatöz poliplerdir. Adnomatöz polipler boyutlarına ve doğalarına göre kanser riski taşırlar. Tubuler adenomlar kanser açısından en düşük riski taşırken villöz adenomlar en yüksek risklidirler. Tublovillöz adenomlar iki tipin ortasında risk taşırlar.
• Serrated adenomlar: Yüksek kanser riski taşır. Daha çok flaş (düz), sessize polip şeklindedirler, görülebilmeleri zordur ve dikkatle aranmalıdırlar.